image

Η λιμνοθάλασσα του Αριστοτέλη

“Η λιμνοθάλασσα του Αριστοτέλη”
Η γενέτειρα της Βιολογίας

Περπατήστε στα βήματα του Αριστοτέλη, όπου πριν από χιλιάδες χρόνια περιπλανιόταν με τον γηγενή βοτανολόγο Θεόφραστο, γύρω από τις αλυκές της Καλλονής, καθιερώνοντας χάρη στα ευρήματά τους τις πρώτες αρχές της Βιολογίας και τις διαδικασίες της επιστημονικής μεθοδολογικής προσέγγισης.
Οι αλυκές της Καλλονής είναι γνωστές και ως «Aristotle’s Lagoon» (Η Λιμνοθάλασσα του Αριστοτέλη), καθώς ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος εξερεύνησαν και μελέτησαν όλη τη περιοχή και με βάση τα ευρήματα τους εδραίωσαν τις αρχές της Βιολογίας και την μεθοδολογία διερεύνησης των επιστημών!
Η Αλυκή Καλλονής βρίσκεται 3,5 χλμ. νοτιοανατολικά της Καλλονής. Συμπεριλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR411324000 (Ζαλίδης & Ματζαβέλας 1994) και στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγροτόπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για ένα σύστημα υγροτόπων, που περιλαμβάνει τη βιομηχανική αλυκή, υγρολίβαδα, αλμυρόβαλτους και παράκτιες θίνες. Η Αλυκή περιβάλλεται από ανάχωμα και στραγγιστική τάφρο μέσω της οποίας τα γλυκά ύδατα παροχετεύονται στη θάλασσα στη νότια παραλία και στα νοτιοανατολικά στην εκβολή του ρύακα Μυλοποτάμου (LES021). Η Αλυκή, έχοντας έκταση 4,6 τ.χλμ., είναι ο μεγαλύτερος υγρότοπος της Λέσβου. Είναι επίσης και από τους καλά μελετημένους (Μανδυλάς & Καρδακάρη 1998, 2000). Αν και ο υγρότοπος είναι πολύ τροποποιημένος και συρρικνωμένος, εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικός λόγω μεγέθους και θέσης, έντονης οριζόντιας ετερογένειας, υψηλής ποικιλίας πουλιών και πολλών φωλιάζοντων ειδών.
Ντοκιμαντέρ του BBC για το πώς η επιτόπια εργασία του Αριστοτέλη στο νησί της Λέσβου βοήθησε στην ίδρυση της επιστήμης της βιολογίας.
Το έργο του Αριστοτέλη Historia Animalium αποκαλύπτει πώς ο Αριστοτέλης ξεκίνησε τη μελέτη των ζώων της λιμνοθάλασσας μέσω παρατήρησης σε συνδυασμό με την ανατομή και περιγραφή πολλών από τα μικρότερα. Η Λέσβος ήταν για τον Αριστοτέλη ό,τι τα νησιά Γκαλάπαγκος για τον Δαρβίνο. 
«Όπως ο Δαρβίνος μιλούσε σε περιστεριώνες, ο Αριστοτέλης μίλησε σε ψαράδες», λέει ο Armond Marie Leroi, καθηγητής Εξελικτικής Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Imperial College και συγγραφέας του «The Lagoon- How Aristotle invented Science». «Αυτό που κάνει στη συνέχεια ήταν επαναστατικό: έχοντας ταξινομήσει τα γεγονότα, αρχίζει να αντιπαραθέτει τη θεωρία ενάντια στην παρατήρηση. Το βαθύτερο πρόβλημα ήταν πώς η ζωή προέρχεται από το ωάριο και τη μήτρα, πώς δημιουργούνται τα ζωντανά πράγματα», λέει ο Leroi. Είναι ο πρώτος άνθρωπος που έχουμε καταγράψει να ανοίγει ένα αυγό και να περιγράφει το έμβρυο ενός κοτόπουλου — το πρώτο άτομο που περιέγραψε την προέλευση ενός ζωντανού πράγματος, λέει ο Leroi. Και αυτή η παρατήρηση αποδείχθηκε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον Αριστοτέλη. Δεν πίστευε ότι μια υλική περιγραφή ενός τέτοιου γεγονότος ήταν αρκετή για να το εξηγήσει. «Κάτι άλλο χρειάζεται, κάτι που παίρνει από τους γονείς του που το διαμόρφωσαν — το ονόμασε αυτό το πράγμα ο Αριστοτέλης «είδος». Αυτό το στοιχείο είναι η «φόρμα», λέει ο Ρίτσαρντ Κινγκ, από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, συνάδελφος και συν-σεναριογράφος του Leroi. «Το Είδος είναι κάτι σαν πληροφορία». Ο Αριστοτέλης υποστήριξε ότι όλα τα ζώα έχουν ψυχή – όταν ένας οργανισμός πεθαίνει, η ψυχή πεθαίνει μαζί του. Η ψυχή δεν είναι υλική αλλά ελέγχει την ύλη — είναι αυτό που οι βιολόγοι του 21ου αιώνα αποκαλούν «Σύστημα». «Αυτό που (ο Αριστοτέλης) ονομάζει είδος, εμείς το λέμε γονίδια», λέει η Leroi.
Κατβάστε το Arisvi Club Android App

My Holiday

Your selected destinations.

No locations added into your list.