Δημοτική Ενότητα Γέρας
Παλαιόκηπος, Παπάδος, Σκόπελος, Μεσαγρός, Πέραμα, Πλακάδος
Η περιοχή της Γέρας με τον εκπληκτικό κόλπο της απλώνεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού μέσα σε καταπράσινους λόφους και ελαιώνες. Ο κόλπος της Γέρας με τον ιδιαίτερα στενό «λαιμό» του είναι μικρότερος από τον κόλπο της Καλλονής αλλά εξίσου όμορφος και ζωντανός. Στις καλαμιές του βρίσκουν καταφύγιο πολλά είδη πουλιών και μικρών ζώων. Η ευρύτερη περιοχή της Γέρας χαρακτηρίζεται από την εναλλαγή σκηνικών που την κάνει μοναδική για τους φυσιολάτρες. Εξερευνώντας την περιοχή της Γέρας θα συναντήσετε έξι χωριά: τον Παλαιόκηπο, τον Παπάδο, τον Σκόπελο, τον Μεσαγρό, το Πέραμα και τον Πλακάδο. Και τα έξι χωριά αναπτύσσονται αρμονικά στη δυτική ακτή του κόλπου της Γέρας. Το τοπίο εδώ είναι εκπληκτικό καθώς υπάρχουν απέραντοι ελαιώνες και εύφορες κοιλάδες με θέα το βαθύ μπλε του Αιγαίου.
Το χωριό Παπάδος έχει μακρά παράδοση στην παραγωγή ελαιολάδου και είναι το κέντρο της οικονομικής δραστηριότητας της Γέρας. Το Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά ήταν ένα από τα πρώτα ατμοκίνητα εργοστάσια στη Λέσβο και σε ολόκληρο το Αιγαίο. Χτίστηκε το 1887 από τον Νικόλαο Βρανά που ήταν παππούς του μεγάλου ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, στον Παπάδο. Περπατώντας στον γραφικό οικισμό θα συναντήσετε παραδοσιακά σπίτια και εντυπωσιακά αρχοντικά. Το Αρχοντικό Βρανά ξεχωρίζει και ήταν το σπίτι που έμενε η μητέρα του Ελύτη. Επισκεφτείτε οπωσδήποτε την εκκλησία του Αρχάγγελου «Ταξιάρχη» που χτίστηκε το 1836, όπου η εικόνα του αρχάγγελου είναι ξυλόγλυπτη και η καμπάνα της εκκλησίας, που χτίστηκε το 1911, είναι ένα σπουδαίο γλυπτό αριστούργημα από σκουρόχρωμο μάρμαρο.
Το χωριό Παλαιόκηπος ήταν η γενέτειρα του παγκοσμίου φήμης πειρατή Barabarosa. Το όνομά του σημαίνει «παλιός κήπος» στα ελληνικά, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη καθώς υπάρχουν πολλοί όμορφοι κήποι σε όλο το χωριό. Τα καλοδιατηρημένα παραδοσιακά πετρόκτιστα σπίτια και τα πλακόστρωτα δρομάκια θα εντυπωσιάσουν όλους τους επισκέπτες. Η εκκλησία του Αγίου Ερμόλαου είναι μια επιβλητική βασιλική, χτισμένη το 1795 και διαθέτει εξαιρετικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και ιωνικά κιονόκρανα.
Το λιμάνι του Παλαιόκηπου, η Ευριακή είναι μια αρκετά μεγάλη παραλία με εξοχικές κατοικίες, εστιατόρια, παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες, καφέ μπαρ και διαθέτει έντονη νυχτερινή ζωή. Η Ευριακή έχει διατηρήσει το καθεστώς της «γαλάζιας σημαίας» από το 1996, είναι καλά οργανωμένη και ιδανική για wind-surfing.
Ο Σκόπελος είναι ένα παραδοσιακό χωριό με γραφικά μονοπάτια, ζεστά καφενεία και εντυπωσιακή πλατεία. Ένα πέτρινο σιντριβάνι και η εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής που έχει κατακόμβες από κάτω, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον!
Τα ερείπια ενός τζαμιού που χτίστηκε επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας βρίσκονται στο χωριό Μεσαγρός, με καλοδιατηρημένο Μιναρέ. Σύμφωνα με το μύθο, οι Οθωμανοί είχαν επανειλημμένα επιχειρήσει να χτίσουν το τζαμί στη θέση μιας εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο Ιωάννη. Ενώ οι Οθωμανοί δούλευαν όλη την ημέρα, επέστρεφαν στην τοποθεσία μόνο για να διαπιστώσουν ότι το τζαμί είχε καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στο τέλος, δόθηκε δέσμευση για να εξευμενιστεί ο Άγιος Ιωάννης: και ο χριστιανικός σταυρός και η οθωμανική ημισέληνος θα κοσμούσαν τον μιναρέ του τζαμιού! Απέναντι από το Τζαμί υπάρχει ένα παλιό Αρτοποιείο που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού με τοιχογραφίες του Θεόφιλου που ζωντανεύουν σκηνές από την καλλιέργεια του σιταριού και το ψήσιμο του ψωμιού. Θα βρείτε επίσης την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, χτισμένη το 1796 που έχει ένα ενδιαφέρον «τέμπλο» που είναι μισό από ξύλο και μισό από μάρμαρο.
Βιομηχανικά κτίρια βυρσοδεψίας και σαπουνιού που παρήγαγαν μεγάλη ποσότητα προϊόντων υπάρχουν ακόμα στο Πέραμα . Επιπλέον, το ιστορικό μνημείο του Ανεμόμυλου που χρονολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα, βρίσκεται ακριβώς μπροστά από το «βυρσοδεψείο Σουρλάγκα». Από αυτό το σημείο, καραβάκια μπορούν να σας μεταφέρουν στην «Κουντουρουδιά» στην απέναντι ακτή. Το Πυργί Περάματος και το Μάρμαρο είναι και τα δύο μικρά, αλλά πραγματικά όμορφα λιμανάκια με παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες όπου μπορείτε να απολαύσετε τοπικούς μεζέδες και άφθονο ούζο.
Ο δεύτερος μεγαλύτερος υδροβιότοπος της Λέσβου βρίσκεται στη γύρω περιοχή του Ντίπι. Είναι ένα οικοσύστημα τεράστιας σημασίας για την πανίδα και τη χλωρίδα καθώς υπάρχουν πολλά σπάνια φυτά, πτηνά, έντομα, αμφίβια. Μαύροι πελαργοί, τσιρίδες, φλαμίνγκο, αλκυόνες, σβάρνες, καρακάξες, αετοί, γκοσάκοι, κορμοράνοι, γεράκια και κιρκινέζια προσελκύονται στην περιοχή.
Ο Πλακάδος είναι το μικρότερο χωριό στην περιοχή της Γέρας, αλλά αξίζει να επισκεφτείτε. Η εκκλησία του Αγίου Βλασίου που χρονολογείται από το 1841 χτίστηκε με υλικά που μεταφέρθηκαν στον Πλακάδο από τον αρχαιολογικό χώρο Μάννα. Επιπλέον, η γοητευτική πλατεία του χωριού είναι ένα δροσερό, ειδυλλιακό σημείο για να επισκεφθείτε ένα ζεστό καλοκαιρινό βράδυ. Το ίδιο το Μάννα βρίσκεται λίγο έξω από τον Πλακάδο. Εάν βρίσκεστε στην περιοχή, επισκεφθείτε τα ερείπια του Κλασικού Ναού της Μάννας και μετά περιπλανηθείτε στην τοποθεσία Βίγλι με το ερειπωμένο μεσαιωνικό φρούριο. Τα ερείπια ενός παλιού τουρκικού λουτρού και τζαμιού διακρίνονται ακόμα στη θέση του χωριού Σαπούνι.
Therma Spa
| Το θεραπευτικό νερό από το Therma Spa στον κόλπο της Γέρας, που βγαίνει από τη γη σε θερμοκρασία 39,5°C, ιδανικό για το ανθρώπινο σώμα. |
Παπάδος
| Το Μουσείο Ελαιοτριβείου Βρανά χτίστηκε το 1887. Ήταν ένα από τα πρώτα εργοστάσια ατμού στη Λέσβο. Ανήκε στον Νικόλαο Βρανά, τον παππού του βραβευμένου με Νόμπελ Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. | |
| Η εκκλησία του Ταξιάρχη, που χτίστηκε το 1911 | |
| Αξιόλογα αρχοντικά |
Ο παραθαλάσσιος οικισμός Ευριακή
| Εστιατόρια, παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες και καφέ μπαρ με έντονη νυχτερινή ζωή το καλοκαίρι | |
| ιστιοσανίδα |
Πέραμα
| Βιομηχανικό λιμάνι της περιοχής με ενδιαφέροντα βιομηχανικά κτίρια, το κτιριακό συγκρότημα του βυρσοδεψείου και έναν όμορφο ανεμόμυλο που χρονολογείται από τις αρχές του 20ου αιώνα | |
| Μπορείτε να κάνετε μια βαρκάδα από το Πέραμα απέναντι στην Κουντουρουδιά |
Πυργί, Μάρμαο, Αυλώνας
| Μεγάλη ποικιλία από ταβέρνες με καλό φαγητό |
Σκόπελος
| Η εκκλησία του Αγίου Ερμόλαου χτίστηκε το 1795 | |
| Οι κατακόμβες της Αγίας Μαγδαληνής | |
| Καριώνας, πάνω από τη Σκόπελο, με καταπράσινα τοπία και εκπληκτική θέα στον κόλπο της Γέρας, με εξαιρετικές κρεατοταβέρνες |
Μεσαγρός
| Τα ερείπια ενός τζαμιού και μιας οθωμανικής βρύσης 200 ετών | |
| Το τουρκικό λουτρό που λειτουργούσε από το 1898 | |
| Απέναντι από το τζαμί, υπάρχει ένας παλιός φούρνος που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και έχει πίνακες του «Θεόφιλου» που απεικονίζουν ζωντανές σκηνές από την καλλιέργεια του σιταριού και το ψήσιμο ψωμιού | |
| Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, χτισμένη το 1796, με «τέμπλο» μισό από ξύλο και μισό από μάρμαρο |
