Πολιχνίτος
Πολιχνίτος-Σκάλα Πολιχνίτου, Βρίσα, Βασιλικά, Λισβόρι και Σταυρός
Το χωριό Πολιχνίτος βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού. στο ανατολικό άκρο του κόλπου της Καλλονής, περίπου 45 χλμ από την πρωτεύουσα της Μυτιλήνης. Ο Πολιχνίτος πήρε το όνομά του από την ένωση των λέξεων «Πολλά ίχνη», που σημαίνει πολλά μικρά χωριά (ίχνη) που υπήρχαν κυρίως κατά μήκος της ακτής της Λέσβου, λόγω του φόβου των Σαρακηνών πειρατών, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στη σημερινή τοποθεσία, που περιβάλλεται από λόφους που είναι αόρατοι από τη θάλασσα. Το χωριό έχει κηρυχθεί προστατευόμενη περιοχή οικισμού και μια επίσκεψη εδώ θα σας εντυπωσιάσει με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του. Περπατώντας στον Πολιχνίτο θα συναντήσετε νεοκλασικά αρχοντικά, παλιά μαγαζιά και παραδοσιακά σπίτια.
Κατά την περιήγησή σας εδώ, μπορείτε να επισκεφθείτε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που έχει ένα καμπαναριό από λαξευμένη πέτρα. Στην είσοδο του χωριού θα δείτε ένα παλιό κτήριο που ήταν ελαιοτριβείο με ψηλή καμινάδα. Η καμινάδα αυτή αποτελεί ορόσημο για τον Πολιχνίτο, καθώς εδώ και χρόνια φιλοξενεί μια φωλιά πελαργών.
Έξω από τον Πολιχνίτο θα βρείτε την πιο ζεστή ιαματική πηγή της Ευρώπης!! “Ιπποκράτης Ιαματικές Πηγές” Πολιχνίτου. Αυτό σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες είναι μεταξύ 67°C και 92°C. Τα ιαματικά λουτρά του Πολιχνίτου ήταν παλιά τουρκικά. Το νερό διαπερνά διάφορα ηφαιστειογενή πετρώματα που το εμπλουτίζουν με πολύτιμα για την υγεία συστατικά, καταλήγοντας λίγο έξω από τον Πολιχνίτο. Περάστε μια μέρα στην παραλία της Σκάλα Πολιχνίτου ή στη Νηφίδα , όπου θα βρείτε πολλές παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες και καφετέριες για να διαλέξετε!
Κοντά στον Πολιχνίτο βρίσκεται το χωριό Λισβόρι , το οποίο επίσης είναι ευλογημένο με ιαματικές πηγές. Στο Λισβόρι θα βρείτε τα πιο γλυκά ρεβίθια που παράγονται στο νησί, μαζί με τον περιζήτητο γλυκάνισο, ένα από τα κύρια συστατικά που διαμορφώνει το άρωμα και τη γεύση του περίφημου ούζου μας! Αυτή η περιοχή παράγει επίσης μερικά από τα πιο αρωματικά ελαιόλαδα του νησιού. Η περιοχή έχει γίνει επίκεντρο έρευνας και μελέτης. Ανασκαφές πραγματοποιούνται στη θέση Ροδαφνίδια, κοντά στις ιαματικές πηγές του Λισβορίου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού από το 2012 και έχουν ως στόχο να εξετάσουν τη δραστηριότητα των προϊστορικών ανθρώπων στη Λέσβο τα τελευταία 500.000 έτη. «Αρχαιολογικές ανασκαφές» αποκαλύπτουν ανάμεσα σε άλλα ευρήματα λιθοτεχνία της Αχελαίας τεχνικής παράδοσης. Παλαιολιθικοί πυρήνες και εργαλεία ανάμεσά τους μεγάλα κοπτικά εργαλεία έχουν ανακαλυφθεί κατά την ανασκαφή στην επιφάνεια του εδάφους, κατά μήκος των αξόνων Βασιλικών – Λισβορίου – Νυφίδας και Πολιχνίτου – Βατερών. Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι ομάδες Παλαιολιθικής Εποχής ζούσαν σε μεγάλη ακτίνα γύρω από το Λισβόρι στη Λεκάνη της Καλλονής και τη νότια Λέσβο. Η Παλαιολιθική Λέσβος συμπληρώνει μια ψηφίδα στο ατελώς γνωστό ψηφιδωτό του πρώιμου προϊστορικού κόσμου, εκεί ακριβώς όπου η Ασία συναντά την Ευρώπη, το βορειοανατολικό Αιγαίο. https://www.palaeolithiclesbos.org/en/home/program
Το κοντινό χωριό Βρίσα δυστυχώς το 2017 καταστράφηκε από έναν τεράστιο σεισμό που συγκλόνισε τη Λέσβο, με αποτέλεσμα την σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της. Αυτή τη στιγμή σιγά σιγά ξαναχτίζεται. Η Βρίσα ήταν γνωστός προορισμός λόγω της Συλλογής Φυσικής Ιστορίας της (https://vrisa-museum.uoa.gr/home/), που αντικαθιστά την αρχική οδηγία NIS, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας στις μεγάλες επιχειρήσεις και τις κρίσιμες υποδομές. ), η οποία στεγαζόταν στο παλιό παρθεναγωγείο της Βρίσας και πρόσφερε στους επισκέπτες την ευκαιρία να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα της φυσικής ιστορίας της περιοχής. Η συλλογή ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1999 και περιλαμβάνει απολιθώματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που έζησαν πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια, δείγματα ορυκτών, μεταλλευμάτων και πετρωμάτων της Λέσβου, ζωολογικό και βοτανικό τμήμα με μοναδική αξία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Επίσης οστά από ρινόκερους, καμήλες, αντιλόπες, γαζέλες, ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις, ελάφια,, βοοειδή, πρόβατα και μια εντυπωσιακή γιγάντια χελώνα που είναι 2,5μ! Ωστόσο, το πιο εκπληκτικό εύρημα είναι μια υπερμεγέθη οικογένεια πιθήκων! Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας έχει μεταφερθεί σε τοποθεσία στον Πολιχνίτο και δεν είναι προς το παρόν διαθέσιμη στο κοινό. Ας ελπίσουμε ότι η συλλογή θα είναι σύντομα διαθέσιμη σε ένα νέο χώρο.
Λίγα χιλιόμετρα μετά τη Βρίσα μπορείτε να απολαύσετε τη μεγαλύτερη αμμώδη παραλία του νησιού στο παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο Βατερά . Η παραλία των Βατερών έχει μήκος πάνω από 8 χλμ και έχει διάφορα πλάτη από 10 έως 30 μέτρα. Η θάλασσα είναι πεντακάθαρη γιατί τα νερά ανανεώνονται στην ανοιχτή θάλασσα. Μπορείτε να απολαύσετε θαλάσσια σπορ, εκδρομές με τουριστικά σκάφη και ψάρεμα ή απλώς περάστε μια χαλαρωτική μέρα στην παραλία, απολαμβάνοντας καλό φαγητό και ποτό σε μια από τις παραθαλάσσιες ταβέρνες, καφέ-μπαρ ή νυχτερινά κέντρα.
Τα Βασιλικά είναι ένα ελκυστικό χωριό. Σύμφωνα με μια ιστορική πτυχή, τα Βασιλικά δεν ήταν ένα χωριό αλλά μια ομάδα χωριών της ίδιας περιοχής που ονομάζονταν «Βασιλικά Χωριά». Ήταν βασιλικά, γιατί ήταν ιδιοκτησία του βασιλιά του Βυζαντίου που χρησιμοποιούσε όλη την περιοχή για να φιλοξενήσει τους συγγενείς και τους αξιωματικούς του. Μεταξύ Πολιχνίτου και Βασιλικών μπορείτε να επισκεφθείτε τη Μονή Δαμανδρίου που είναι μια παλιά βασιλική εκκλησία με αξιόλογες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα.
Στον Σταυρό υπάρχουν τρεις παλιές εκκλησίες που είναι αφιερωμένες στον Άγιο Βαρθολομαίο, την Αγία Παρασκευή και τον Άγιο Θεράποντα. Σήμερα οι κάτοικοι του οικισμού ασχολούνται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Τα τοπικά προϊόντα που φημίζονται και παράγονται εκεί είναι: ρουπάδες (ελιές), μυζήθρα, λαδοτύρι, τραχανάς, μανιτάρια πευκίτες και λαχανικά χωρίς λίπασμα.
Πολίχιντος- Σκάλα Πολιχνίτου
| 1. “Ιπποκράτης Ιαματικές Πηγές” Πολιχνίτου. | |
| 2. Ο παραδοσιακός οικισμός του Πολιχνίτου έχει πληθώρα όμορφα κτίρια με μοναδική αρχιτεκτονική, αξιόλογα αρχοντικά και βιομηχανικά κτίρια του 19ου αιώνα. | |
| 3. Οι αλυκές του Πολιχνίτου, μια τοποθεσία δημοφιλής στους παρατηρητές πουλιών. | |
| 4. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χτίστηκε το 1805 και θεωρείται ότι στεγάζει το ωραιότερο λιθόχτιστο καμπαναριό της Λέσβου. | |
| 5. Το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Πολιχνίτου (Πολύκεντρο) που ήταν το παλιό κοινόχρηστο ελαιοτριβείο. Μπορείτε να δείτε εδώ και τις φωλιές των αγαπημένων πελαργών που έρχονται κάθε χρόνο για να γεννήσουν τα αυγά τους στην κορυφή της καμινάδας. | |
| 6. Το ταχυδρομείο του Πολιχνίτου που παλιά ήταν τζαμί. | |
| 7. Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας. (https://vrisa-museum.uoa.gr/home/) | |
| 8. Το Αρχοντικό Καλιά-Μπέη στη Σκάλα Πολιχνίτου – διατηρητέο μνημείο. | |
| 9. Άγιος Ιωάννης στη Σκάλα Πολιχνίτου , χτίστηκε το 1834 και έχει μαρμάρινη επιγραφή της Λέσβου των ρωμαϊκών χρόνων του 2ου αι. μ.Χ., εντοιχισμένη στο υπαίθριο προσκυνητάρι της αυλής. | |
| 10. Το Λιμάνι της Σκάλας Πολιχνίτου με τις υπέροχες ψαροταβέρνες που βρίσκονται στον κόλπο της Καλλονής. | |
| 11. Η παραλία της Σκάλας Πολιχνίτου. |
Νυφίδα
| 1. Στη Νυφίδα, ο αρχαίος οικισμός στη θέση «Χαλακιές», στη περιοχή Περίβολα που χρονολογείται από την εποχή του χαλκού. | |
| 2. Η παραλία της Νυφίδας με τις ταβέρνες και τα beach bar. |
Βρίσα
| 1. Ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής στη Βρίσα, που κτίστηκε το 1803. | |
| 2. Το Δημοτικό Σχολείο Βρίσας που βρίσκεται σε λόφο, με υπέροχη θέα στο χωριό. | |
| 3. Ο «Παλαιόπυργος» της Βρίσας, ο παλαιότερος πύργος της Λέσβου, που χρονολογείται από την περίοδο των Γατελούζων. | |
| 4. Το «Αχιλλειοπήγαδο» ή το «Πηγάδι του Αχιλλέα» στο δρόμο για το ακρωτήρι του Αγίου Φωκά. Σύμφωνα με τον μύθο, αυτό το πηγάδι έχτισε ο Αχιλλέας για να παρέχει νερό στα άλογά του! |
Λισβόρι
| 1. Οι Θερμές Πηγές Λισβορίου. | |
| 2. Ο τόπος ανασκαφής «Ροδαφνίδια», μια υπαίθρια θέση Κατώτερης Παλαιολιθικής, όπου ανασκάπτεται συστηματικά από το Πανεπιστημίο Κρήτης, σε έναν ελαιώνα και έχει αποδώσει πολυάριθμα ευρήματα, στην πλειονότητά τους λίθινα εργαλεία, χειροπελέκεις και κοπείς της Αχελαίας πολιτισμικής φάσης . | |
| 3. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. | |
| 4. Ερείπια βυθισμένων λιμενικών εγκαταστάσεων στην αρχαία τοποθεσία «Κουρτήρ» όπου υπήρχε προϊστορικός οικισμός το 2000 π.Χ. Στην περιοχή βρέθηκαν όστρακα που μαρτυρούν την άνθηση Μυκηναϊκού πολιτισμού στη Λέσβο. | |
| 5. Τα ερείπια ενός βυζαντινού φρουρίου κοντά στο Σκαμνιούδι και οι παραθαλάσσιες ταβέρνες γύρω από το ψαρολίμανο Σκαμνιούδι. |
Βατερά
| 1. Το παραθαλάσσιο θέρετρο Βατερά με ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, ταβέρνες, beach bar και νυχτερινά κέντρα – ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς του νησιού. | |
| 2. Η παραλία Βατερά με την πανέμορφη γκρίζα άμμο της που εκτείνεται για περίπου 8 χλμ., καθιστώντας την, τη μεγαλύτερη παραλία του νησιού! | |
| 3. Θαλάσσια σπορ στα Βατερά. | |
| 4. Η ιδιαίτερη χλωρίδα και πανίδα των Βατερών. | |
| 5. Το παρεκκλήσι του Αγίου Φωκά στο ομώνυμο ακρωτήρι, χτισμένο στα ερείπια ναού και αφιερωμένο στον Διόνυσο. | |
| 6. Η παραλία Δρότα κοντά στο ακρωτήρι του Αγίου Φωκά. |
Σταυρός
| 1. Η απομονωμένη παραλία της Απεργούσας στα νότια του Σταυρού. | |
| 2. Ναός Αγίας Παρασκευής. | |
| 3. Ναός Αγίου Βαρθολομαίου | |
| 4. Ναός Αγίου Θεράποντος. | |
| 5. Πεζοπορία στη γύρω φύση. |
Βασιλικά
| 1. Ελιές, πεύκα και πλατάνια. | |
| 2. Το παραθαλάσσιο χωριό Άγιος Παύλος, κοντά στα Βασιλικά. | |
| 3. Απομεινάρια του Εμβληματικού Δημοτικού Σχολείου Βασιλικών, που έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο. Χτίστηκε το 1933. |
Αχλαδερή
| 1. Ερείπια της αρχαίας Πύρρας, μία από τις πέντε πόλεις-κράτη της Λέσβου, που μπορείτε να δείτε απομεινάρια της στη θάλασσα. | |
| 2. Πεζοπορία στο πευκοδάσος της Αχλαδερής. | |
| 3. Καταρράκτης της Πέσσας. | |
| 4. Οι λάτρεις των μανιταριών θα λατρέψουν την περιοχή, κατά την περίοδο των βροχών! Η Λέσβος έχει πλούσια ποικιλία μανιταριών! | |
| 5. Χωράφια με κόκκινες παπαρούνες την άνοιξη. | |
| 6. Παρατήρηση πουλιών, εδώ μπορείτε να δείτε τον «Τουρκοτσομπανάκο», ένα από τα πιο σπάνια είδη πουλιών σε όλη την Ευρώπη! | |
| 7. Γεύμα στην ψαροταβέρνα σε έναν από τους κολπίσκους της Αχλαδερής. |
